مقولة «اتباع» در لغت نامة دهخدا (یک بررسی مجدّد)

Authors

بهروز محمودی بختیاری

فرزانه تاج آبادی

abstract

لغت­نامه­ها از اساسی ترین معیارها در آموزش و پژوهش زبانند، لذا انتظار می­رود عاری از هرگونه اشکال باشند. با این وجود به نظر می­رسد که در تعیین مقوله های واژگانی تعداد قابل توجّهی از واژه های موجود در لغت­نامه­های فعلی، تناقض و ناهماهنگی­هایی وجود دارد. در این مقاله به بررسی بحث اتباع در مدخل­های واژگانی لغت­نامة دهخدا می­پردازیم؛ بدین منظور، پس از تعریف فرایند اتباع و مشخصه­های آن در زبان فارسی، تمامی مدخل­هایی را که در لغت­نامة ­دهخدا برای آن ها ساخت اتباع درنظرگرفته­شده، استخراج شده و با تکیه بر تعاریف زبان­شناختی ارائه شده برای ساخت اتباع، هر یک را مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می­دهد که در لغت­نامة دهخدا، مداخل واژگانی دارای عنوان اتباع، در برخی موارد با یکدیگر تناقض دارند و از دیدگاه زبان­شناسی، بعضی از آن ها را اساساً نمی­توان اتباع در نظر گرفت. یکی از اهداف این مقاله، تأکید بر این نکته است که برای تحلیل داده های زبان فارسی، باید به ویژگی­های زبانی آن ها توجه کرد و نباید به انگاره­های طرح­شده در زبان­های دیگر استناد کرد و همچنین در تعیین مقولة کلمات، باید مفاهیم دستوری سنّتی را از مفاهیم زبان­شناختی متمایز کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقوله «اتباع» در لغت نامه دهخدا (یک بررسی مجدّد)

لغت­نامه­ها از اساسی ترین معیارها در آموزش و پژوهش زبانند، لذا انتظار می­رود عاری از هرگونه اشکال باشند. با این وجود به نظر می­رسد که در تعیین مقوله های واژگانی تعداد قابل توجّهی از واژه های موجود در لغت­نامه­های فعلی، تناقض و ناهماهنگی­هایی وجود دارد. در این مقاله به بررسی بحث اتباع در مدخل­های واژگانی لغت­نامه دهخدا می­پردازیم؛ بدین منظور، پس از تعریف فرایند اتباع و مشخصه­های آن در زبان فارسی،...

full text

تحلیل استنادی مدخل های اعلام تاریخی غیرشخص لغت ناهه دهخدا

هدف از انجا این پژوهش بررسی وضعیت استناد در مدخل های اعلام تاریخ غیرشخص در لغت نامه دهخداست. روش پژوهش تحلیل استنادی است. با اسنفاده از این روش مدخل های اعلام تاریخی غیرشخص مورد بررسی قرار گرفت تا مشخص شود وضعیت استناد وضعیت زبانی منابع مورد استناد گرایش موضوعی منابع مورد اسنناد میزان استناد به انواع منابع اطلاعاتی پریسامدترین منابع مورد استناد چگونه است و نیز گرایش موضوعی مدخل ها و وضعیت هر ...

full text

تحلیل استنادی مدخل های اعلام تاریخی غیرشخص لغت ناهه دهخدا

هدف از انجا این پژوهش بررسی وضعیت استناد در مدخل های اعلام تاریخ غیرشخص در لغت نامه دهخداست. روش پژوهش تحلیل استنادی است. با اسنفاده از این روش مدخل های اعلام تاریخی غیرشخص مورد بررسی قرار گرفت تا مشخص شود وضعیت استناد وضعیت زبانی منابع مورد استناد گرایش موضوعی منابع مورد اسنناد میزان استناد به انواع منابع اطلاعاتی پریسامدترین منابع مورد استناد چگونه است و نیز گرایش موضوعی مدخل ها و وضعیت هر مق...

full text

رخش یا دخش؟ (بررسی صورت‌نگاشت یک لغت در نسخه‌های شاهنامه)

در این مقاله کوشش شده است تا مبتنی بر رویکردی تحلیلی – مقایسه‌ای ‌اختلاف صورت‌نگاشته‌های دو واژة «رخش» و «دخش» در فعل مرکب «رخش / دخش‌کردن به معنای «تیره و سیاه کردن» در چهار بیت شاهنامة فردوسی واکاوی، مقایسه و شرح شود. بنابراین، در مسیر شرح و پردازش مباحث نوشتار، به بررسی جایگاه صرفی و معنایی این واژگان، در چارچوب رویکرد مقایسه‌ای به نسخه‌های مورد بررسی شاهنامه پرداخته‌ایم. نتایج پژوهش از جمله...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جستارهای زبانی

Publisher: دانشگاه تربیت مدرس

ISSN 2322-3081

volume 3

issue 3 2011

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023